Berriak
Aurkezpenak
Hondotik Ondarera
"Guipúzcoa" ontziaren zaharberritze prozesua Hondotik Ondarera Hondotik OndareraEuskal Itsas Museoaren eta Albaolaren arteko akordioan oinarritua dago. Gipuzkoako Foru Aldundiaren Euskal Herriko Ontzi Tradizionalen bilduma ren parte diren ontziak zaharberritu, mantentze lanak egin, kontserbatu, hedatu eta balioa azpimarratzeko proiektua. Honez gain, Euskal Herriko Ontzi Tradizionalen bilduma osatzen duten 40 ontzietatik zaharberritzen den lehen ontzia izan da.
Alde batetik, Euskal Itsas Museoaren lana itsasontziak dokumentalki ikertzea eta balioan jartzea da, erakusketak, monografiak eta bestelako ekintza museologikoak eginez. Bestalde, Albaola bildumako ontziak berritu eta mantentzea eta ondorengo berritze lan horiei balioa emateaz arduratzen da.
Euskal Herriko Ontzi Tradizionalen bilduma balio handiko 40 ontzi tradizionalek osatzen dute, eta Euskal Herriko ontzigileen tradizioaren eta gaur egun arte lortu duen ontzi-tipologia tradizionalaren adierazgarri dira. Euskal ontzigintzaren mendeurreneko tradizioaren azken ordezkariak dira; gabarrak, txalupak, batelak, motorak edo legatzetarako ontziak, esate baterako.
Guipúzcoa: Ontzi iraultzailea
Sorospen ontziaGuipúzcoaFeliciano Gamboa y Compañía egileak 1925.urtean eraiki zuenSociedad Humanitaria de Salvamentos Marítimos en agindupean Motordun txalupa honek 11,90 m-ko luzera eta 2,90 m-ko zabalera du, eta Estatuko motordun lehen sorospen ontzia izan zen. 1974ra arte egon zen jardunean, aisiarako ontzi gisa zerbitzatu zuen XX. mendearen amaieran Gipuzkoako Foru Aldundiaren Euskal Herriko Ontzi Tradizionalen bilduman sartu zen arte. Motordun txalupa honek 11,90 m-ko luzera eta 2,90 m-ko zabalera du, eta Estatuko motordun lehen sorospen ontzia izan zen. 1974ra arte egon zen jardunean, aisiarako ontzi gisa zerbitzatu zuen XX. mendearen amaieran Gipuzkoako Foru Aldundiaren Euskal Herriko Ontzi Tradizionalen bilduman sartu zen arte.
Xabier Alberdi, Euskal Itsas Museoko zuzendariaren hitzetan “Bildumaren altxor nagusietako bat da, mende bat beteko duen ontzi historiko honen diseinua garairako nazioartean iraultzailea izan zen, baita nazioartean ere”.
Guipúzcoa ontziak Ezaugarri orokorrei dagokionez, Guipúzcoaren haritzezko zuakerrak eta krosko bikoitzaz gain, topekako oholtza eta aire-ganbera hermetikoak ditu. Jatorriz, helizeei eragiten zioten 24HP-ko Yeregui gasolinazko bi motore zituen.
Albaola Itsas Kultur Faktoriaren zaharberritze lana
Guipúzcoa 2010eko apirilean iritsi zen lehen aldiz Albaola Itsas Kultur Faktoriara, eta, lehen fase horretan, arrantzarako eta aisialdirako itsasontzi bihurtzeko 1975etik aurrera gehitu zitzaizkion elementuak kendu zizkioten: kabina, altxatako kubierta, originalak ez ziren kaskoko metalezko elementuak, eta bereziki motorrak, haien pisuak kaskoan deformazioak sor zitzakeelako.
2021eko abuztuan hasi zen ontziaren zaharberritze osoa, eta "Itsas antzokia" espazioaren iparraldean jarri zen, Albaola Itsas Kultur Faktoriako bisitari guztiek ikusteko moduan.
Guipúzcoa-k nabigatuko ez zuela erabaki ondoren, zaharberritze kontserbatzaile bat egiten hasi ziren, 1926an egindako eraikuntzaren jatorrizko elementu gehienak berreskuratu asmoz. Egoera txarrean zeuden zatiak kendu eta zurezko pieza osasuntsuekin ordezkatu ziren. Zati garrantzitsuenetako bat saihetsak aldatzea izan zen: batzuk erabat ordeztu ziren, eta beste batzuei, berriz, errefortzu-saihets bat gehitu zitzaien jatorrizkoetara. . Baoak, barandak, motor kabina, kubierta eta galdutako goikalde osoa berreraiki dira
Saul Hoffmann, Albaolako ontzigintza tradizionaleko nazioarteko eskolako irakaslea izan da zaharberritzeaz arduratu den instruktorea, une oro jarraipen-batzorde baten laguntzaz. 2021-2022 ikasturtea hasitakoan, talde bat osatu zen, lan horretaz bereziki arduratuko zena. 2023ko abendura arte, Guipúzcoa itsas salbamenduko ontzia zaharberritzea bukatutzat eman zen arte, Albaolako eskolako ikasleek landu zuten proiektu hau.
Azpimarratzekoa da, mundu osotik etorritako boluntarioek zein azken hiru urteetako aprendiz izateko hautagaiek ere, zaharberritze lanean aktiboki parte hartu dute, euskal itsas ondarearen berreskurapenean beren aletxoa utziz.
Jatorrizko planorik gabe lan egin izana eta itsasontziari buruzko dokumenturik gordeta ez izatea erronka eta ikasteko aukera eskaini dio proiektu honetan parte hartu duen orori. Garaiko argazkietan oinarritutako aurre-ikerketa prozesu bat egon zen, beharrezko konponketak egin ahal izateko jatorrizko neurriak ateratzeko. Ikerketa hori Kutxa Fundazioaren Kutxateka bilduman gordetako balio handiko irudiei esker egin ahal izan zen.
Bide luze baten ondoren, Guipúzcoa Pasaia Itsas Festibalean egongo da ikusgai, maiatzaren 9tik 12ra, Pasai San Pedroko lonjan. Bertan, lehen aldiz, Albaola Itsas Kultur Faktorian egindako zaharberritzea ikusi ahal izango da.
Argazkiak: CC BY-NC 4.0 2015 /
KUTXATEKA-FOTO MARIN / Marí, Paco-
